Chúa Nguyễn cho truyền Vũ Đình Phương

    Quan huyện xử những người giẫm nát dưa của người chủ ruộng phải bồi hoàn tiền cho hắn, nhưng tiền được bồi hoàn lại, phạt chủ dưa sung vào công khố, còn tịch thu cả số dưa trong nhà, lấy hạt chia cho dân cả vùng đem trồng… Ai cũng khen ngợi Vũ Đình Phương và quan huyện. Ông huyện sau vụ xử án ấy được thăng chức tri phủ, còn Vũ Đình Phương bởi xấu xí nên vẫn bị triều đình chúa Nguyễn bỏ quên.

    Chúa Thượng chết, Chúa Hiền Nguyễn Phúc Tần lên nối ngôi.

    Họ Trịnh họ Nguyễn vẫn chưa chịu nhau, đang hằm hè để gây chiến tranh. Chúa Trịnh sai sứ thần vào Nam, thử xem đất phương nam có nhân tài nào không?

    Sứ họ Trịnh, đầu năm vào chúc mừng chúa Nguyễn có mang theo một dùi gỗ dài một thước (0,40m), trên dùi có cả ba chữ vàng lớn là Hồ Bất Thực (cáo chẳng ăn).

 Cả triều đình chúa Nguyễn xem xong, không ai giải nổi. Chúa Hiền rất bực. Bỗng có một người hiến kế:

-  Vũ Đình Phương nổi tiếng uyên bác, sao Chúa Thượng không mời về!

    Chúa có biết tiếng Phương, từ hồi mình còn trẻ, nên cho người triệu về ngay. Phương nói đoán được. Để cho sứ thần Đàng Ngoài biết người Đàng Trong, nhân tài trong chốn dân gian rất nhiều, nên Chua Hiền bố trí như Vũ Đức Phương được triệu đến là vào chầu ngay.

    Trước mặt sứ thần Đàng Ngoài, Phương đón lấy chiếc gậy ngắm nghía một hồi, rồi nổi:

- Người Bác kín đáo thử chữ nghĩa ta thôi.

    Kẻ sĩ xưa nay, vốn được sứ thần đố chữ thường suy ra chữ nho. Như thời trạng Hiền xưa, vua Trung Hoa đố bốn câu thơ : “Lưỡng nhật bình đầu nhật, tứ sơn điên đảo sơn, lưỡng vương tranh nhật quốc, tứ khẩu tung hoành gian”. Đó chính là chữ điển. Họ Trịnh Đàng Ngoài, thử ta. Nếu cứ đoán thành chữ Hán thì chẳng bao giờ tìm ra đâu?

    Sứ thần Đàng Ngoài hơi chột dạ, song vẫn phải giữ điềm tĩnh. Còn chúa Hiển sốt ruột gặng hỏi :

- Vậy là chữ gì? Khanh giảng ngay đi!

    Phương nói:

- Chiếc gậy có chữ… Hồ bất thức, ý muốn nói “hồ bất thực tắc hồ sấu”.., nghĩa là cáo chẳng ăn thì cáo gầy… Cáo gầy theo lối nói lái miền trong thì Cáo gầy chính là câu đố muốn nói là cây gạo thôi!

Đọc thêm tại: http://cauchuyendanhnhan.blogspot.com/2015/05/nguyen-inh-phuong-uoc-chua-nguyen-trong.html

Từ khóa tìm kiếm nhiều: các anh hùng lịch sử việt nam