Quan Nguyễn Công Trứ
Vua Minh Mạng là người quyết đoán và tự tin, bề ngoài rất nhu thuận, như là nhất nhất vâng theo lời của Tiên Đế, nhưng kỳ thực là muốn
làm cho hơn Gia Long vốn nổi tiếng nghiêm huấn. Ngôi kế nghiệp của ông
biết chắc không thể có ai dòm ngó, nhưng Tiên Đế nhất định không phong
Thái tử. Nhà Nguyễn lao đao mới giành lại được ngai vàng từ tay nhà Tây
Sơn, nên rất sợ những thế lực khác, ngoài dòng họ tranh chấp vương
quyền. Luật Gia long không phong Hoàng hậu, không đặt chức Tể tướng,
không định ngôi Thái tử và không lấy Trạng nguyên là vì cớ ấy… Đối với
các trọng thần, Minh Mạng học cha được một điều : đổi chức, đổi chỗ,
chọn người giao việc, tránh không để họ gây được uy tín trong dân chúng…
Nguyễn Công Trứ là một người mẫn cán, ngoài bốn mươi tuổi mới đậu giải nguyên, đi từ chức quan văn nhỏ để sang làm trọng thần có thể giao việc lớn của triều đinh ở tỉnh xa. Ông ta lại rất tự tin. Giao làm hiệp trấn ở Thanh Hoá đã có công dẹp loạn. Vừa dẹp loạn xong đã dâng sớ xin ba năm làm dinh điền sứ… Minh Mạng xem sớ .tấu, cho là một sáng kiến hay. Song vua không bao giờ khen hết lời một sủng thần. Mà chỉ nói xa xôi là được chấp nhận và khuyến dụ những lời nửa răn đe, nửa khích lệ… Người hầu cận tin cẩn nghe chiếu chỉ, mặt vẫn buồn rượi. Ong Trứ cười nói với anh ta :
- Ta là người miền trong lại ra khai khẩn mép biển của một tỉnh lớn của Bắc Hà. Vua và triều đình một cồng được hai việc, một làm kẻ trấn trị ngoài biên hải, hai là mở mang đất đai cho nhà Nguyễn, Đức vua phải ưng thuận mà đem tiền đem lương cho ta ngay thôi!
Vừa lúc ấy có tin điền chủ Phí Quí Trân đến thăm. Ông liền cho mời vào ngay. Phí Quí Trân thi lễ rồi ngồi. Nguyễn Công Trứ nói:
- Ông Phí, ta mời ông đến đây định vay ông một số tiền lớn, một số thóc lớn đấy!
- Quan lớn thiếu gì tiền của triều đình mà phải vay tiền đến kẻ hào lại ở cái thẻo đất ven biển này?
- Ta vay thật đấy, không vay chơi đâu, mà vay cho Đức Vua chứ không phải vay cho ta! Hiện nay toàn bộ sản nghiệp của ông có được độ bao nhiêu quan tiền, bao nhiêu thúng thóc…
- Dốc hết tiền trong nhà tôi may được một nghìn quan và vài trăm thúng thóc.
- Các nhà khác trong vùng này thế nào?
- Tôi giầu khoảng gấp mười họ. Quan cứ thế mà tính ra! Nhưng những nhà giầu mới nổi này, họ không muốn bỏ tiền, bỏ gạo ra cho quan dinh điền sứ đâu!
Từ khóa tìm kiếm nhiều:
nhan vat lich su viet nam
