Con đường học vấn của Đào Duy Từ

    
          Đào Duy Từ đến từ huyện Võ xương. Mai vàng đang độ nở rộ. Từ vốn thông tuệ, học hành nức tiếng trong vùng. Đến kì thi hương, lều chõng về kinh đô, những tưởng thế nào cũng đề tên bảng hổ.

    Nào dè, mới lên dinh quan đốc học của tỉnh, để xem giấy tờ đề đạt ra sao mới biết tên đã bị gạt khỏi danh sách. Từ ngạc nhiên hỏi người thư lại ở dinh đốc hỏi:
- Sao tôi lại không được đi thi?
- Các vị quan trường ở kinh đô sau khi xem xét kỹ tông tích của anh  đã bác đơn, vì ông thân sinh của anh làm  nghề hát bội… mẹ của anh cũng là đào hát.
- Hát bội thì sao?
    Người thư lại an ủi:
    Quan đốc học, tiếc tài của anh, nên một mặt cứ tường trình mọi nhẽ, một mặt cứ đệ đơn của anh về kinh thành, nhưng chủ khảo sau khi đã xem xét kĩ cho rằng, điều lệ của nhà chúa không lấy dòng dõi con hát thi cử, cho là…
-   Cho là sao…?
-   Thì thầy biết đấy, phường hát được xem là xướng ca vô loài, sao lại dự ngang với những bậc quý hiển được…
    Từ bực bội ra về, bán hết gia sản, theo thuyền, đáp thẳng vào Nam. Khi lên đất Quy Nhơn, Đào Duy Từ muốn bắt chước người xưa, uốn ba tấc lưỡi để Chúa Nguyễn phải mời mình vào làm việc ở bên màn trướng. Từ giả làm một thày khoá tìm nơi dậy học, để dò tìm tin tức.
    Một hôm thấy một ông thầy tướng người từ Phúc Kiến, do nước Trung Hoa loạn lạc, lưu lạc sang Qui Nhơn kiếm ăn, gặp Từ ở quán rượu cứ đăm đăm nhìn khỏng chớp mắt.
    Từ gọi đến mời rượu rồi hỏi:
-   Sao ông nhìn tôi dữ thế?
-   Tôi thấy ngài có tướng lạ, không phải người thường, nên không thể không ngắm được.
    Từ cười nói:
-   Ta chỉ là anh khoá quèn thôi, chắc ông lầm rồi đấy.
    Ông thầy tướng quả quyết:
-   Không đâu! Không đâu! Mệnh viên của ông sáng bóng như gương, hẳn là người học vấn tinh thông. Trung chính hằn, chạy thẳng từ sống mũi đến chân tóc, đó chính là “phục tê quán đính” vậy. Công danh của ông chỉ hiển đạt trong nay mai.
    Từ biếu cho ông thầy tướng một lạng bạc, khiêm nhường nói :
-   Tôi mong được như lời ông, nhưng tự xét mình thì khó mà được như thế!
    Tuy vậy trong lòng thầm phục ông thầy tướng

Đọc thêm tại: http://cauchuyendanhnhan.blogspot.com/2015/06/lenh-han-che-ban-thit-uoc-nguyen-khoa.html

Từ khóa tìm kiếm nhiều: danh nhan viet nam