Nguyễn Thông đón khách
Tất cả những việc làm của ông đều không lọt qua mắt giặc. Một buổi sáng,
khi trống công đường vừa nổi, ông đã thấy người cháu yêu ông vừa đem ở quê ra,
cho ở bên mình để dạy bảo kèm cặp và giúp ông các việc thường nhật, quan yếu
trong phủ đường vào nói :
-
Thưa chú, có một thầy ăn vận chững chạc, xưng là bạn đồng song với
chú, xin được vào hầu chuyện.
-
Mời ông ta vào.
Khách đã đến. Nguyễn Thông vẫn chưa nhận ra ai. Bạn đồng song thì “thiếu
cha gì”. Bạn từ lúc học “Tam tự kinh, Nhân chi sơ, tính bản thiện”, cho đến lúc
mũ áo vinh quy, ai nhận là bạn học không được.
Người mới đến, mặt lạnh thâm trầm, môi dầy khắc khổ, cánh mũi nhỏ. Vốn
tính trung thực, mới thoáng nghe người từ thành Gia Định đến, Nguyên Thông đã
ghét không muốn tiếp nữa, nhưng lại e mình thành kiến ban đầu mà ngộ nhận người
tốt, nên vẫn giữ thái độ hết sức hoà nhã. Khi khách bước lên thềm, ông thân ra
đón. Hai bên vái chào nhau, rồi cùng vào nhà khách uống trà, đàm đạo.
Khách làm ra vẻ am hiểu, vừa uống hết chén nước đã khen:
-
Bẩm ông lớn, tôi thấy cái thế đất ở đây quả là hay lắm.
-
Xin ông cho nghe!
-
Bẩm, tỉnh Bình Thuận đông giáp Khánh Hoà, tây giáp Biên Hoà, trải dài
trên bốn trăm dặm. Phía bắc núi non trùng điệp, phía nam sát biển. Núi Mũi
Diên, núi Hương Ân vừa là danh thắng, vừa có thể làm nơi tụ nghĩa cho hàng vạn
người. Sông Mai Nương, sông Kỳ Xuyên, sông Phố Bài, sông Phan Thiết có thể gọi
ngàn hộc lương, ngàn dân quân về trong khoảnh khắc. Chỉ cần một đạo quân nhỏ
trấn ở núi Thị linh, núi La Thô, thì dẫu địch có một cánh quân lớn cũng chịu
lùi. Một vụng Mũi Diên, nếu có hoả thuyền kỳ tập thì hải tặc, thuyền của quân
Pháp cũng chẳng dám coi thường. Phố xá sầm uất, buôn bán tấp nập thì nhất là
Phan Thiết và nhì là Phan Ri.
Nguyễn Thông giật thót mình, nhìn kỹ lại khách vừa có vẻ giảo hoạt, lanh
lợi, lại vừa có cái điềm tĩnh đáng ngại. Phong thái ung dung, lời lẽ từ tốn,
cân nhắc. Nếu là người có tâm huyết với đất nước thì thật quý biết nhường nào!
Nhưng nếu là kẻ đã mắc phải bả vinh hoa của giặc thì không thể coi thường!
Đọc thêm tại: http://cauchuyendanhnhan.blogspot.com/2015/06/ong-nguyen-nguyen-thong-cai-cach-binh.html
Từ khóa tìm kiếm nhiều:
danh nhan viet nam
