Vương Miên Thẩm được coi là Mạnh Thường Quân của Phú Xuân
Khách văn chương, người tài trí lúc nào cũng có mặt ở nhà ông. Người ta gọi ông là Mạnh Thường Quân ở kinh đô Phú Xuân này.
Vua Tự Đức phong chức cho ông đứng đầu hoàng phái, Vì không ai ngoài
ông xứng với chức ấy, Dạo ấy loạn lạc rất lớn. Giặc Pháp gây hấn ở Gia
Định làm nhiều điều quá quắt. Nghe chuyện ông Đồ Chiểu và nghĩa quân nổi
dậy đánh Pháp, Tùng Thiện Vương cảm kích lắm. Ông nhờ người chép cho mình bài Văn tế các nghĩa sĩ Cần Giuộc đọc mà
nước mắt ròng ròng. Ông cảm khái cầm bút viết luôn được bài thơ hay. Và
hôm sau, dâng sớ lên tâu với vua Tự Đức, đại ý như sau :
“Miên Thẩm tôi kính tâu lên Hoàng đế bệ hạ đôi lời. Vừa qua nghe tin
giặc dữ gây hấn ở Gia Định, Quan tướng Nguyễn Tri Phương vì nước đến nỗi
thân thể bị trọng thương. Em là Nguyễn Duy hết lòng vì nước đến nỗi đạn
pháo làm tan thây nát thịt. Vậy mà, công lớn không xét, tội lớn lại đàn
hặc, đình thần nghị vào tội trảm giam hậu, thật khó có thể yên lòng
người vì nước được, vẫn biết luật lệ định ra từ thuở tiền triều, song
ứng dụng không thể không cân nhắc. Với Nguyễn Tri Phương, phải kể to
công trạng trước mọi người, dù trận ở đồn Kỳ Hoà là thua, nhưng tinh
thần bất khuất thì gương sáng muôn đời không ai sánh kịp. Nay lại trước
tuyên án trảm giam hậu, sau mới xét công, tôi nghĩ có phần không thuận.
Mong Hoàng đế soi xét và sớm có những chiếu chỉ đầy uy đức với công
thần.
Lại được biết Trương Công Định khởi nghĩa họp người yêu nước chống
trả quyết liệt với giặc Pháp, lấy bao tấu, bờ ngòi chống với tầu đồng,
đại bác. Nên phong chức thật cao, khích lệ thật lớn, miễn thuế cho những
ai vì triều đình đánh giặc, sai đại thần đến tưởng lệ tướng sĩ… Với
người trí thức yêu nước như Nguyễn Đình Chiểu, tuy không đỗ đạt, nhưng
cũng có uy tín của cả một vùng, cũng nên tìm một chức học sĩ, đại phu mà
phong tặng cho, để dấy lên một phong trào từ người chân lấm tay bùn,
các bậc thức giả, những hảo hán, nhân tài ẩn náu, đứng ra giúp nước, thế
mới cứu vãn được-tình thế nước sôi lửa bỏng hiện nay. Lại như ì loàng
đế bệ hạ, coi quân lính đánh giặc xa như những người đáng trân trọng
khích lệ nhất. Nêu chết vì nước hoặc thương tật, phải có ban cấp rõ
ràng. Nếu có mẹ già con thơ, cho được làm ruộng công không thuế nhiều
năm để nuôi dưỡng…
Từ khóa tìm kiếm nhiều:
danh nhan viet nam
