Quan hành tẩu Cao Bá Quát bị bắt giam
Sớm nay, dọc đường từ Ngục đại hình chuyển về ngục đô ty, dân chúng dẫu
bị quân canh dẹp đám khá dữ, mà người vẫn xô đến, đứng hai bên đường đông như
kiến. Dân chúng tận mắt trông thấy quân lính giải người hay chữ bậc nhất nước,
đi ngang phường phố. Giữa đám lính đằng đằng sát khí, quan hành tẩu hình dung
tiều tụy, tóc tai bơ thờ, chân đất. Cổ ông đeo gông tre dài ba thước. Gông dài
kéo xếch cả vạt áo ngắn. Bà mẹ già thở dài:
- Sức vóc kia, mà làm tội tình
người ta quá!
Tiếng lính thúc giục khá to. Chân quan hành
tẩu bước vội vàng. Những cơn gió lạnh buốt thổi thốc vào lưng áo.Người tù chốc
chốc lại rùng mình. Khốn khổ nhường ấy, mà vầng trán vẫn hiên ngang, ánh mắt
vẫn thản nhiên. Chiếc khăn nhiễu xổ ra, phủ xuống gương mặt gầy khắc khổ. Ông
khẽ đứng lại, chống gông, lấy đầu khẽ hất cho nó xổ tuột xuống vai với động tác
thật bình tĩnh. Một đôi người xúc động, lấy nón che mặt để bọn cai đội áp tải
khỏi nạt nộ. Tù vừa giải tới công đường, chợt có người đội nón rách, xô đến,
gọi thật to:
- Quan hành tẩu., thưa thầy,
con đây…
Rồi anh ta lẽo đẽo đi theo. Lính dùng roi
song, đập túi bụi vào vai, vào đầu. Chiếc nón bẹp rúm, rách toang, anh không để
ý, cứ dấn thân theo, chan hòa nước mắt. Cao Bá Quát nhận ra người bán củi cho
mình ở cùng một ngõ, cảm khái quay lại nói:
- Ta cảm tạ lòng anh! Hãy về
di, kẻo lại liên lụy đến thân.
Người học trò nghèo không chịu quay lại, vẫn
lẽo đẽo theo, quên cả uy pháp của nhà nước, ngọn roi vũ phu của bọn lính cửa
quyền. Anh sáp tận công đường, tự nhận là người thân của người tử tù, cho đến
lúc anh bị lưỡi gươm nhọn thích vào cánh tay, quân sĩ kéo tút ra ngoài, còn
người tù thì bị lôi vào sân trong, anh ngửa cổ lên trời mà than:
- Trời ơi, người thế mà bị tội
chết được sao, hỡi trời…
Anh giẫm chân than thở, khiến có một anh lính
lệ gác công đường cũng phải mủi lòng, chạy đến an ủi:
- Bị bắt giam chưa chắc đã có
tội. Ở đây minh quan cũng có mấy vị, anh hãy cứ về đi, tìm chỗ mà kêu, chứ đứng
đấy than khóc, liệu có ích gì.
Người học trò nghe ra, thất thểu trở về nhà,
người rũ như bánh đa phải trời mưa, vừa đi vừa thổn thức, ai trông thấy cũng
phải ái ngại.
Đọc thêm tại:
